1. تعریف صورتهای مالی (Financial Statements)
صورتهای مالی گزارشهای استانداردی هستند که وضعیت مالی و عملکرد اقتصادی یک شرکت را در یک دوره مشخص نشان میدهند. این گزارشها برای سرمایهگذاران، مدیران و نهادهای نظارتی حیاتی هستند.
2. چهار صورت مالی اصلی
| صورت مالی | کاربرد | فرمول کلی | مثال |
| ترازنامه (Balance Sheet) | وضعیت مالی در یک مقطع زمانی | داراییها = بدهیها + حقوق صاحبان سهام | داراییهای فولاد: 200,000 میلیارد تومان |
| صورت سود و زیان (Income Statement) | عملکرد مالی در یک دوره | درآمد – هزینهها = سود خالص | سود خالص خودرو در 1402: 15,000 میلیارد تومان |
| صورت جریان وجوه نقد (Cash Flow Statement) | ورود و خروج نقدینگی | جریان نقدی عملیاتی + سرمایهگذاری + تأمین مالی | جریان نقدی مثبت شپنا: 8,000 میلیارد تومان |
| صورت سود و زیان جامع (Comprehensive Income) | کلیه تغییرات در حقوق صاحبان سهام | سود خالص + سود/زیانهای تحققنیافته | کاهش ارزش سرمایهگذاریهای وبملت: 500- میلیارد تومان |
3. ترازنامه (Balance Sheet)
✅ داراییها:
- داراییهای جاری (نقدینگی، موجودی کالا)
- داراییهای غیرجاری (اموال، ماشینآلات)
✅ بدهیها:
- بدهیهای جاری (تسهیلات کوتاهمدت)
- بدهیهای غیرجاری (وامهای بلندمدت)
✅ حقوق صاحبان سهام:
- سرمایه اولیه
- سود انباشته
📌 نکته: ترازنامه باید همواره متعادل باشد (دارایی = بدهی + حقوق صاحبان سهام).
4. صورت سود و زیان (Income Statement)
🔹 درآمدها:
- فروش محصولات
- درآمدهای مالی
🔹 هزینهها:
- بهای تمامشده
- هزینههای اداری
🔹 سود ناخالص / خالص:
سود ناخالص = فروش – بهای تمامشده
سود خالص = سود ناخالص – هزینههای عملیاتی و غیرعملیاتی
📌 مثال: اگر شرکتی 100 میلیارد فروش و 60 میلیارد هزینه داشته باشد، سود ناخالص آن 40 میلیارد تومان است.
5. صورت جریان وجوه نقد (Cash Flow Statement)
✅ سه بخش اصلی:
- جریان نقدی عملیاتی: از فعالیتهای اصلی کسبوکار (مثبت = سالم)
- جریان نقدی سرمایهگذاری: خرید/فروش داراییهای ثابت (منفی در بلندمدت طبیعی است)
- جریان نقدی تأمین مالی: تغییرات در وامها و سرمایه
⚠️ هشدار: شرکتهایی که جریان نقدی عملیاتی منفی دارند، ممکن است با مشکل نقدینگی مواجه شوند!
6. سایر گزارشهای مالی مهم
✅ یادداشتهای همراه صورتهای مالی:
- توضیح روشهای حسابداری
- جزئیات معاملات خاص
✅ گزارش هیئت مدیره:
- تحلیل عملکرد شرکت
- پیشبینی آینده
✅ گزارش حسابرس مستقل:
- تأیید یا رد صورتهای مالی
7. تحلیل نسبتهای مالی کلیدی
| نسبت | فرمول | تحلیل |
| نسبت جاری | دارایی جاری / بدهی جاری | توانایی پرداخت بدهیهای کوتاهمدت |
| نسبت بدهی | کل بدهیها / کل داراییها | میزان اهرم مالی شرکت |
| حاشیه سود خالص | سود خالص / فروش | کارایی مدیریت در کنترل هزینهها |
8. نکات طلایی برای سرمایهگذاران
- ترازنامه را با دقت بررسی کنید (بدهیهای بالا = ریسک زیاد).
- جریان نقدی عملیاتی مهمتر از سود حسابداری است.
- صورت سود و زیان جامع نشاندهنده سود واقعی شرکت است.
- یادداشتهای همراه را حتما مطالعه کنید.
“برای یادگیری اصول تحلیل بنیادی، دوره آموزش تحلیل بنیادی بورس را بررسی کنید.”