انواع کارمزد در سبدگردانی
| نوع کارمزد | شرح | محدوده معمول |
| کارمزد مدیریت | هزینه ثابت سالانه | 0.5% تا 2% از دارایی تحت مدیریت |
| کارمزد عملکرد | درصدی از سود ایجادشده | 15% تا 30% از سود |
| کارمزد موفقیت | پاداش برای بازدهی بالاتر از شاخص | 10% تا 20% از مازاد بازده |
| کارمزد تراکنش | هزینه معاملات انجام شده | معمولاً شامل نمیشود |
ساختارهای رایج پرداخت
الف) مدل فقط کارمزد مدیریت (Fee-Only)
- مناسب برای پرتفویهای محافظهکار
- مثال: 1.5% سالانه از کل دارایی
ب) مدل ترکیبی (Management + Performance)
- ترکیب کارمزد ثابت و درصدی از سود
- مثال: 1% کارمزد مدیریت + 20% از سود
ج) مدل فقط موفقیت (Performance-Only)
- بدون کارمزد ثابت، فقط درصدی از سود
- معمولاً با شرط High-Water Mark
عوامل مؤثر بر میزان کارمزد
✅ اندازه پرتفو (هرچه بزرگتر، درصد کمتر)
✅ پیچیدگی استراتژی (سبدهای تهاجمی هزینهبرترند)
✅ سابقه و اعتبار سبدگردان
✅ شرایط بازار (بازارهای پرنوسان معمولاً هزینهبالاتر دارند)
مثال محاسبه
شرایط:
- دارایی تحت مدیریت: 10 میلیارد تومان
- کارمزد مدیریت: 1.5% سالانه
- کارمزد عملکرد: 20% از سود
- سود ایجادشده: 3 میلیارد تومان
محاسبه:
- کارمزد مدیریت: 10,000 × 1.5% = 150 میلیون تومان
- کارمزد عملکرد: 3,000 × 20% = 600 میلیون تومان
- کل کارمزد: 750 میلیون تومان (7.5% از سود)
نکات کلیدی قرارداد
🔹 شرط High-Water Mark: پرداخت کارمزد عملکرد فقط برای سودهای جدید
🔹 حداقل بازده مورد انتظار: برخی قراردادها بازده تضمینی دارند
🔹 پلکانی شدن کارمزد: کاهش درصد با افزایش دارایی
🔹 شفافیت هزینهها: تفکیک کارمزدها در گزارشهای ماهانه
مقایسه با سایر خدمات
| خدمات | محدوده کارمزد | تفاوت با سبدگردانی |
| صندوقهای سرمایهگذاری | 0.5%-1.5% | غیرشخصیسازی شده |
| مشاوره سرمایهگذاری | ساعتمحور یا پروژهای | بدون مدیریت مستقیم |
| معاملات خودگردان | فقط کارمزد معاملات | بدون مدیریت حرفهای |
استانداردهای صنعتی در ایران
- حداقل سرمایه: معمولاً از 1 میلیارد تومان
- کارمزد میانگین: 1-1.8% برای مدیریت + 15-25% عملکرد
- پرداخت: معمولاً فصلی یا سالیانه
سوالات متداول
- آیا کارمزد از اصل سرمایه کسر میشود؟
خیر، فقط از سود یا به صورت جداگانه محاسبه میشود. - آیا میتوان چانهزنی کرد؟
بله، برای پرتفوهای بزرگ معمولاً قابل مذاکره است. - مالیات کارمزدها چگونه است؟
کارمزد مدیریت مشمول مالیات ارزش افزوده، کارمزد عملکرد مشمول مالیات تکلیفی. - بهترین ساختار کارمزد کدام است؟
برای سرمایهگذاری بلندمدت، مدل ترکیبی مناسبتر است.
جمعبندی
کارمزد سبدگردانی:
- متنوع و قابل تنظیم است
- ترکیب بهینه از کارمزد ثابت و متغیر توصیه میشود
- شفافیت در قرارداد ضروری است