حق تقدم سهام چیست؟

حق تقدم (Rights Offering) امتیازی است که به سهامداران فعلی شرکت داده می‌شود تا سهام جدید را با قیمتی کمتر از بازار خریداری کنند. این حق معمولاً هنگام افزایش سرمایه از محل آورده نقدی ارائه می‌شود.

مثال: اگر شرکتی 100% افزایش سرمایه دهد، به ازای هر 1 سهم قدیمی، 1 حق تقدم دریافت می‌کنید.

ویژگی‌های کلیدی حق تقدم

✅ قیمت ترجیحی: معمولاً 20-50% ارزان‌تر از قیمت بازار
✅ مدت محدود: معمولاً 30 تا 60 روز فرصت استفاده
✅ قابل معامله: می‌توانید آن را در بازار بفروشید
✅ غیرقابل انتقال: فقط به نام سهامدار ثبت‌شده است

استراتژی‌های معاملاتی حق تقدم

الف) استراتژی خرید و استفاده از حق تقدم

شرح: خرید حق تقدم و تبدیل آن به سهام جدید

مزایا:

• خرید سهام با تخفیف
• افزایش وزن سهام در پرتفو

معایب:

• نیاز به نقدینگی اضافی
• ریسک کاهش قیمت سهام پس از افزایش سرمایه

محاسبه سود:

سود = (قیمت بازار پس از افزایش سرمایه – قیمت اعمال حق تقدم) × تعداد سهام

ب) استراتژی فروش حق تقدم

شرح: فروش حق تقدم در بازار ثانویه

مزایا:

• کسب سود سریع بدون نیاز به نقدینگی اضافی
• کاهش ریسک نوسانات بازار

معایب:

• از دست دادن فرصت خرید با تخفیف

نکته: قیمت حق تقدم در بازار معمولاً برابر است با:

قیمت حق تقدم = قیمت سهام – قیمت اعمال حق تقدم

ج) استراتژی آربیتراژ

1. خرید حق تقدم از بازار ثانویه
2. تبدیل به سهام جدید
3. فروش سهام در بازار

شرایط موفقیت:

• اختلاف قیمت قابل توجه بین حق تقدم و سهام
• زمان کافی برای انجام مراحل

محاسبات کلیدی در حق تقدم

| مفهوم | فرمول | مثال |

| قیمت تئوریک پس از افزایش سرمایه | (قیمت قبل × تعداد سهام قدیم + قیمت حق تقدم × تعداد سهام جدید) / (تعداد سهام قدیم + جدید) | اگر قیمت قبل 1000 تومان و حق تقدم 500 تومان باشد: (1000×1 + 500×1)/(1+1) = 750 تومان |
| ارزش حق تقدم | قیمت سهام قبل – قیمت تئوریک پس از افزایش سرمایه | 1000 – 750 = 250 تومان |

زمان‌بندی مهم در حق تقدم

1. تاریخ مصوب مجمع: تاریخ تصویب افزایش سرمایه
2. تاریخ قطعی: آخرین روز معاملاتی برای دریافت حق تقدم
3. مهلت اعمال: معمولاً 30 تا 60 روز پس از قطعی
4. تاریخ معاملات حق تقدم: معمولاً 5 روز پس از قطعی شروع می‌شود

ریسک‌های حق تقدم

⚠️ کاهش قیمت سهام پس از افزایش سرمایه
⚠️ عدم نقدشوندگی حق تقدم در بازار
⚠️ خطا در محاسبات و زمان‌بندی

نکات طلایی برای معامله‌گران

🔹 مقایسه قیمت اعمال با ارزش ذاتی سهام
🔹 تحلیل علت افزایش سرمایه شرکت
🔹 بررسی سابقه عملکرد شرکت پس از افزایش‌های سرمایه قبلی
🔹 توجه به درصد افزایش سرمایه و تأثیر آن بر EPS

مثال عملی

شرکت الف با مشخصات زیر:

• قیمت قبل از افزایش: 1,200 تومان
• افزایش سرمایه 100%
• قیمت اعمال حق تقدم: 600 تومان
• قیمت تئوریک پس از افزایش: (1200 + 600)/2 = 900 تومان
• ارزش حق تقدم: 1200 – 900 = 300 تومان

انتخاب استراتژی:

• اگر قیمت حق تقدم در بازار کمتر از 300 تومان باشد → خرید حق تقدم
• اگر قیمت حق تقدم نزدیک به 300 تومان باشد → فروش حق تقدم

جمع‌بندی: بهترین استراتژی برای شما

| نوع سرمایه‌گذار | استراتژی پیشنهادی |

| بلندمدت | استفاده از حق تقدم و افزایش سهام |
| کوتاه‌مدت | فروش حق تقدم در بازار |
| آربیتراژگر | خرید حق تقدم ارزان و تبدیل به سهام |