انواع سهام در بازار سرمایه: راهنمای جامع : سهام به عنوان واحدهای مالکیت در شرکت‌ها، انواع مختلفی دارند که هرکدام ویژگی‌ها و کاربردهای خاص خود را دارند. در این مقاله به بررسی انواع اصلی سهام و تفاوت‌های آنها می‌پردازیم:
سهام عادی (Common Stock)
- ماهیت: مالکیت اصلی در شرکت
ویژگی‌ها:
- حق رأی در مجامع عمومی
- دریافت سود سهام (در صورت تصویب مجمع)
- مشارکت در سود و زیان شرکت
- اولویت بعد از سهام ممتاز و بستانکاران در انحلال
مزایا:
- امکان کسب سود از رشد قیمت
- حق مشارکت در تصمیم‌گیری‌ها
معایب:
- ریسک بالاتر نسبت به سایر انواع
- عدم تضمین سوددهی
سهام ممتاز (Preferred Stock)
ماهیت: ترکیبی از سهام و اوراق قرضه
ویژگی‌ها:
- اولویت در دریافت سود سهام
- سود ثابت و مشخص (مشابه اوراق مشارکت)
- معمولاً بدون حق رأی
- اولویت بالاتر از سهام عادی در انحلال
انواع:
- ممتاز انباشته: سود پرداخت نشده انباشته می‌شود
- ممتاز غیرانباشته: سود پرداخت نشده از بین می‌رود
- ممتاز قابل تبدیل: قابل تبدیل به سهام عادی
- ممتاز قابل بازخرید: شرکت حق بازخرید دارد
مزایا:
- درآمد ثابت و نسبتاً مطمئن
- ریسک کمتر نسبت به سهام عادی
معایب:
- پتانسیل رشد محدود
- معمولاً بدون حق رأی
سهام با حق تقدم (Rights Offering)
ماهیت: حق خرید سهام جدید برای سهامداران موجود
ویژگی‌ها:
عرضه به قیمتی کمتر از بازار
مدت محدود برای استفاده (معمولاً 30-60 روز)
قابل معامله در بازار ثانویه
هدف:
تأمین مالی شرکت با اولویت به سهامداران فعلی
مزایا:
امکان خرید سهام با تخفیف
حفظ درصد مالکیت در شرکت
سهام جایزه (Bonus Shares)
- ماهیت: توزیع سهام رایگان به سهامداران
ویژگی‌ها:
- از محل سود انباشته یا اندوخته‌ها
- بدون دریافت وجه از سهامداران
- افزایش تعداد سهام بدون تغییر در ارزش کل
هدف:
- افزایش نقدشوندگی سهام
- جذاب‌تر کردن سهام برای سرمایه‌گذاران
. سهام مدیریتی (Founders’ Shares)
- ماهیت: سهام ویژه برای مؤسسان و مدیران
ویژگی‌ها:
- معمولاً با حق رأی مضاعف
- محدودیت در انتقال به غیر
- هدف حفظ کنترل شرکت توسط مؤسسان
مزایا:
- حفظ کنترل استراتژیک
- جلوگیری از تصاحب خصمانه
سهام خزانه (Treasury Stock)
- ماهیت: سهام بازخرید شده توسط خود شرکت
ویژگی‌ها:
- بدون حق رأی
- عدم دریافت سود سهام
- قابل فروش مجدد در بازار
اهداف:
- کنترل قیمت سهام
- استفاده برای برنامه‌های انگیزشی کارکنان
جمع‌بندی: انتخاب نوع سهام مناسب
| نوع سهام | مناسب برای | ریسک | درآمد | حق رأی |
| عادی | رشد سرمایه | بالا | متغیر | دارد |
| ممتاز | درآمد ثابت | متوسط | ثابت | ندارد |
| حق تقدم | سهامداران فعلی | متغیر | – | – |
| جایزه | همه سهامداران | – | – | – |
| مدیریتی | مؤسسان | – | – | مضاعف |
نکته کلیدی:
انتخاب نوع سهام باید بر اساس اهداف سرمایه‌گذاری**، **تحمل ریسک و نیاز به درآمد انجام شود. سهام عادی برای رشد سرمایه، سهام ممتاز برای درآمد ثابت، و سهام با حق تقدم برای سهامداران فعلی مناسب‌تر هستند.
